De Taskforce Verkeersveiligheidsdata gaat per 1 januari 2025 op in het nieuwe Digitaal Stelsel Mobiliteitsdata. Daarin werken partijen structureel samen om de potentie van die data te benutten. Thomas Coolen, community manager verkeersveiligheidsdata bij het Nationaal Toegangspunt Mobiliteitsdata (NTM), legt uit welke veranderingen op stapel staan.
De Taskforce Verkeersveiligheidsdata is begin 2020 opgericht als een tijdelijke impuls met een looptijd van vijf jaar. Nog tot eind dit jaar regelt de taskforce de datahuishouding voor verkeersveiligheidsdata, waar ook de SPI-monitor Van het Kennisnetwerk SPV gebruik van maakt. Daarbij zijn de risico-indicatoren, zoals gedefinieerd door het Kennisnetwerk, uitgangspunt voor de databehoefte. Begin 2025 gaat de taskforce op in het nieuwe Digitaal Stelsel Mobiliteitsdata waarin alle belangrijke mobiliteitsthema’s, zoals verkeersveiligheid, vertegenwoordigd zullen zijn. De datahuishouding verkeersveiligheid wordt dan ondergebracht bij het Nationaal Dataportaal Wegverkeer (NDW).
Voor het vindbaar maken van alle mobiliteitsdata heeft het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat het Nationaal Toegangspunt Mobiliteitsdata (NTM) opgericht, een aparte entiteit die is ondergebracht bij het Nationaal Dataportaal Wegverkeer (NDW). Verkeersveiligheid is een van de acht thema’s binnen NTM. De overige zijn: fiets, logistiek, alternatieve brandstoffen, deelmobiliteit, Mobility as a Service, parkeren en verkeersmanagement. Voor deze thema’s heeft NTM community managers aangesteld. Community manager voor verkeersveiligheid (en verkeersmanagement) is Thomas Coolen.
Thomas heeft als mobiliteitsadviseur bij een adviesbureau gewerkt en bij Rijkswaterstaat. In het voorjaar maakte hij de overstap naar de wereld van de mobiliteitsdata bij NTM.
Wat is jouw rol als community manager verkeersveiligheidsdata?
“Kort gezegd komt het neer op het overzien van het speelveld van verkeersveiligheidsdata. Wie zijn daar op welke manier bij betrokken? Het einddoel is om het maximale uit verkeersveiligheidsdata te halen. In de rol van community manager ben ik voor weinig eindverantwoordelijk maar moet ik van veel af weten. Het liefst ben ik bij veel trajecten betrokken om te weten wat er speelt en wie met welk belang aan tafel zit om de juiste linkjes te kunnen leggen tussen verschillende overleggen en trajecten.”
Waar houd je je nu vooral mee bezig?
“De belangrijkste ontwikkeling nu is het opzetten van het Digitaal Stelsel Mobiliteitsdata. Daarbinnen is verkeersveiligheidsdata een thema dat prioriteit heeft. We zijn bezig met het inrichten van een structuur om structureel over verkeersveiligheidsdata te kunnen praten. Daar zijn allerlei tafels voor bedacht met bepaalde doelen, vertegenwoordiging en mandaat. In het najaar volgen de eerste bijeenkomsten om kennis te maken met elkaar en belangen uit te wisselen.”
Wat is het doel van het Digitaal Stelsel Mobiliteitsdata?
“Het doel is vooral het proces vlot trekken en goede ideeën een plek geven, om zo de juiste data als onderlegger te hebben voor het bereiken van (beleids)doelstellingen. Er zullen ook expertgroepen worden ingericht voor een aantal deelonderwerpen, met mensen die precies weten wat wel en niet kan op bijvoorbeeld ongevalsdata.”
Hoe verloopt het gesprek aan zo’n tafel?
“De communicatie gaat twee kanten op. Het NDW kan met een idee komen, bijvoorbeeld om een applicatie te verbeteren. Anderzijds kan een beleidsadviseur bij een gemeente bijvoorbeeld aangeven behoefte te hebben om ongevalsdata te kunnen combineren met infrastructuurdata. Als dat signaal bij meer mensen leeft, zou er iets ontwikkeld kunnen worden.”
Het Kennisnetwerk SPV heeft definities opgesteld voor risico-indicatoren. Blijven die maatgevend?
Zeker. Het Strategisch Plan Verkeersveiligheid blijft in ieder geval tot 2030 van enorm belang voor het verkeersveiligheidsbeleid in Nederland. Over de risico-indicatoren van het Kennisnetwerk SPV is goed nagedacht, dus laten we die lijn vooral doortrekken en kijken waar we nu tegenaan lopen en welke data nog ontbreken om onze beleidsambities te kunnen realiseren. Wie kan daar iets over zeggen? En hoeveel geld heb je nodig om die data te verzamelen? We vullen die data aan met data die we straks vanuit Europese wetgeving verplicht centraal moeten aanbieden en op termijn ook moeten digitaliseren.”
Hoe passen ongevalsdata in het plaatje van verkeersveiligheidsdata?
“Bij de risicogestuurde aanpak horen ook ongevalsdata. Die zijn een belangrijke bron voor verkeersveiligheid. Het liefst gebruik je ze in combinatie met bepaalde risicofactoren. Een gemeente wil ongevalsdata kunnen combineren met bepaalde infrastructuurkenmerken om zo te zien of ongevallen zich bijvoorbeeld voordoen op smalle wegen met een hoge maximum snelheid. Of op wegen waar de snelheid hoog is, maar waar ook veel fietsers rijden. Daarbij hoort een goed datasysteem zoals de SPI-monitor, of de doorontwikkeling daarvan.”
Denken jullie ook aan de databehoefte van kleine gemeenten?
“Het meenemen van de behoeften van juist de kleinere gemeenten is vaak een uitdaging. Soms zit daar maar één beleidsambtenaar die voor het hele thema verkeer verantwoordelijk is. Daarvoor biedt juist de samenwerkingsstructuur van het Digitaal Stelsel Mobiliteitsdata een mooie kans. Met een vertegenwoordiging vanuit het hele werkveld denken we na over oplossingen die voor iedereen van meerwaarde zijn. Om de kleinere gemeenten aan te haken, kunnen we het netwerk van partijen gebruiken, zoals het Kennisnetwerk SPV of CROW.”
Waar zou jij je persoonlijk hard voor willen maken?
“Een van de dingen waar ik graag mee aan de slag wil, is aandacht vragen voor het benutten van de verkeersveiligheidsdata. We hebben het veel over welke data we allemaal nog moeten hebben, maar stiekem hebben we ook al veel. Dus de focus mag straks best liggen op het benutten van de data die er al zijn.
Wat gaat helpen is dat we nu samen met het Kennisnetwerk, de Taskforce en een nog een bredere club bezig zijn om al die verkeersveiligheidsdata mee te nemen in het Register mobiliteitsdata van het Nationaal Toegangspunt Mobiliteitsdata. Het doel van dat register is om alle mobiliteitsdata goed vindbaar te maken voor iedereen die daar wat mee wil, kan en moet. Zoals het er nu naar uitziet, hebben we dat eind november voor elkaar.”
Overdracht
Tijdens de Nationale Verkeer Expo in Houten, op 28 november 2024, wordt de verantwoordelijkheid voor de verkeersveiligheidsdata symbolisch overgedragen van de Taskforce Verkeersveiligheidsdata naar NDW en het Digitaal Stelsel Mobiliteitsdata. Wil je erbij zijn? Meld je dan aan voor het overdrachtsmoment tussen 13.00 en 14.00 uur via dit formulier. Vergeet niet om je ook in te schrijven voor de Nationale Verkeer Expo.
